حذف مرگ

❗ آیا انسان همین بُعدِ جسمی و اعضای نهاده‌شده در او و رگ‌ها و رشته‌های عصبی است؟ آن‌چه این دیدگاه را پذیرفتنی می‌کرد پیشرفت‌های پزشکی و خودبنیادیِ انسانِ مدرن بود و تنها چیزی که برابرِ آن قد علم کرده بود، بیماری و مرگ بود. بیماری‌های بسیاری بدونِ درمان می‌ماند و با وجودِ درمان‌ها و پیشرفت‌های دارویی و پزشکی به مرگ ختم می‌شد. مرگ چنان انسان را زمین‌گیر کرد که مدرنیته مجبور شد با روش‌های مختلف آن را پنهان کند.

❗ یکی از این روش‌ها مرگ در بیمارستان و دور از دیدِ نزدیکان و عزیزان و روشِ دیگر بردن قبرستان به نقاطی دور از شهر بود. مرگ در خانه و دفن در نقاطی که هر روز آدمیان از آنجا می‌گذشتند، ابهتِ انسانِ خودبنیاد را فرومی‌ریخت. به او می‌آموخت و تذکر می‌داد که در این جهان قدرت و اراده‌ای برای غلبه بر بسیاری چیزها ندارد.

❗ هزاره‌ها بر این انسان گذشته تا دریابد جهان بُعد و منظر و باطن و معنایی دیگر دارد که با وجودِ هوس‌ها و خواست‌های تک‌بعدیِ او، جهتی دیگر می‌رود و آن‌قدر مقتدرانه و معظم این مسیر را می‌پیماید که مقاومت در برابرِ آن شوخیِ کودکانه‌ای است.

از مرگ تا

می‌خواستم از تولد بنویسم، ولی دیدم آن‌چه اصیل است مرگ است. می‌خواستم از بودن بنویسم، ولی به این نتیجه رسیدم نبودن اصالت دارد. دیدم وقتی می‌خواستند مرا به اتاق عمل ببرند لباس و گوشی و سانازم را هم گرفتند. من ماندم و تکه پارچه‌ای و خیالات. دکتر گفت یک بسم الله بگو، گفتم بسم الله الرحمن الرحیم. و نگاه کردم به سقف مشبک اتاق عمل. نمی‌دانستم این حفره‌ای از حفره‌های دوزخ است یا باغچه‌ای از باغ بهشت. ولی گفتم انا لله و انا الیه راجعون. همان جمله‌ای که تقریباً هر شب گفتم و خفتم. همان که با نبودن پسرکم التیامم می‌داد. همان که نداری‌های زندگی را با دارایی‌ها برابر می‌کرد. نیازی نیست تجربه‌های نزدیک به مرگ چیزهای عجیب و غریبی باشند. حتی یک سنگ کلیه فسقلی شما را تا دروازه مرگ می‌برد. عصر جایی بودم که شاید می‌شد با چند متر اختلاف درون خاکش خفته باشم: بهشت زهرا؛ همان جایی که این جوان تقریباً هم‌سالم خفته. اشک امانم نداد. شانه‌هایم بیدوار لرزید. چه تضمینی برای بودن است، وقتی نبودن است که اصالت دارد؟ چون شما تنها در این نقطه و لحظه هستی، و در بی‌نهایت جای دیگر نمی‌توانی باشی؛ پس مرگ است که حق است و زندگی باطله‌ای بیش نیست. هزار حرف گفتنی دارم و دم نمی‌زنم.