کتابی که سعدی در سال ۶۵۶ق تألیف کرد به‌زودی در جهان اسلام و سراسر قلمرو زبان فارسی پرآوازه شد. این وسعت را زمانی می‌توان دریافت که بخوانیم ابن‌بطوطه (۵۰ سال پس از سعدی) اشعار سعدی را در ساحل شرقی چین، یعنی جایی حوالی جنوب کره، از لبان مطربان شاهزاده شنیده است.

📖

شگفتیِ گلستان بیشتر از این بابت است که اگرچه یکی از اصلی‌ترین زیبایی‌های کتابِ دومِ سعدی زیبایی‌های ظاهری و سجع و آهنگ کلام اوست و غالباً در ترجمه محفوظ نمی‌ماند، بارها و بارها به زبان‌های گوناگون ترجمه شده و می‌شود. این نشان می‌دهد زیبایی گلستان منحصر به آرایه‌های ظاهری نیست و درون آن محتوایی دارد که در زبان‌های مختلف مشتاق دارد و در تمام آن زبان‌ها دارای معنی‌ست.

📚

در یک بررسی ساده متوجه می‌شویم تعداد ترجمه‌های گلستان به زبان‌های غیرفارسی از تعداد پژوهش‌های فارسی‌زبانان از سعدی بیشتر است. در کتاب «شعر فارسی در انگلستان و امریکا» آمده است: در نشریه‌ای که شرح اعلامیه استقلال امریکا و انتخاب جرج واشنگتن در آن چاپ شده بود (۱۷۸۹م)، دو داستان درباره سعدی و حافظ آمده است؛ همچنین بیش از ۵۰۰ شاعر و ادیب امریکایی معترف‌اند که از سعدی و حافظ الهام گرفته‌اند.